සිංහලයේ ආරම්භය

ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂ 2558 ක් වූ වෙසක් පුර පසළොස්වක නම් තිථිය ලත් බුධ දින.

කෝට්ටේ යුගයේදී වීදාගම මාහිමියන් විසින් විරචිත බුදුගුණ අලංකාරය "අරහං" යන බුදු ගුණය මෙසේ විස්තර කරයි.

රහසත් පව් නො

කොට

කෙලෙසරයනුත් දුර

කොට

නිසි වූයෙන්

පුදට

`අරහ` යැයි නම කියති

මුනිදුට

෴

ස්වර්ණමාලි මහා චෛත්‍යය - අනුරාධපුරය

මුළුලෝවැසියන් විසින් කරණ ලද ආමිස පූජා-ප්‍රතිපත්ති පූජාවට සුදුසු හෙයින් ද, තමන් රහස ත් පව් නො කරණ හෙයින් ද, කෙලෙසුන් කෙරෙන් දුරුවූ හෙයින් ද, කෙලෙස් නමැති සතුරන් නැසූ හෙයින් ද, අවිජ්ජා-සංඛාර නමැති නාභි ඇති, ජරා මරණ නමැති නිම්වළලු ඇති, ආශ්‍රය සමුදය නමැති චක්‍රයාගේ කුශලාකුශලකර්ම නමැති අර බෝමැඩ දී ම සීල නමැති පොළොවෙහි, වීර්ය නමැති පයින් සිට ශ්‍රද්ධා නමැති හස්තයෙන් ගත්, කර්මක්‍ෂයකරඥාන නමැති ඵරසුවෙන් පලා, සුණුවිසුණුකොට මුලොච්ඡින්න කළ හෙයින් දැ යි යන මේ ආදී අර්ථයෙනුදු අර්හත් නම් වන ඒ මහා මුනීන්ද්‍රයන් වහන්සේ මහපොළෝ ගුගුරවා මාර පරාජය කොට සම්මා සම්බුද්ධත්වය සාක්‍ෂාත් කර ගත් වෙසඟ පාළොස්වක් පෝ දිනය අදට යෙදී තිබෙයි.

සකල ලෝක ධාතුවම මලින් පිරී ගඳින් පැතිරී දහම් එළියෙන් ඒකාලෝක වී බබළන ගගන තලයම සාදු නාදයෙන් ගිගුම් දෙන මේ වෙසක් පෝ දිනයේ වැදගත් කම සිහි කර ගනිමු.

වෙසඟ පුන් පෝ දා සිදු වූ වැදගත් සිදු වීම්

වෙසඟ පුන් පෝ දා ආශ්‍රිතව සිදු වූ වැදගත් සිදු වීම් පහත දැක්වෙන අයුරින් පෙළ ගැස්විය හැක.

• සුමේධ තවුසාණන් දීපංකර බුදුන් පාද මූලයේදී නියත විවරණ ලැබීම (සාරාසංඛ කල්ප ලක්‍ෂයකට පෙර)
• සිද්ධාර්ථ කුමාරෝත්පත්තිය
• සිද්ධාර්ථ ගෞතමයන් සම්මා සම්බෝධිය අවබෝධ කිරීම (උත්පත්තියෙන් පන්තිස් වසකට පසු)
• ඥාති සංග්‍රහ කිඹුල්වත් පුර වැඩම කිරීම (බුද්ධත්වයෙන් වසරකට පසු)
• ඥාතීන්ගේ මාන දුරු කිරීම පිණිස යමක මහා ප්‍රාතිහාර්යය
• සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේගේ තෘතිය ලංකාගමනය (බුද්ධත්වයෙන් අට වන වර්ෂය)
• ලක්දිව සොලොස්මස්ථාන (වලින් මහියංගනය සහ නාගදීපය හැර ඉතිරි ස්ථාන) වල සමවත් සුවයෙන් වැඩ සිටීම හා ඒ බිම් පූජනිය බවට පත් කිරීම
• සම්බුදු සසුන පන්දහසක් කල් පවත්නා ලක්දිව රක්නා පිණිස සක් දෙව් රජුන්ට බාර කිරීම
• කුසිනාරා නුවර මල්ල රජ දරුවන්ගේ උපවර්තන නම් සල් උයනේ දී පරිනිර්වාණයට පත් වීම (උත්පත්තියෙන් අසු වසරක් ඇවෑමෙන්)
• ලාට රට සිංහබාහුගේ පුත් විජය තෙමේ සත්සියයක් පිරිවර සමග ලක්දිව ගොඩ බැසීම
• ධර්ම භාණ්ඩාගාරික, අග්‍ර උපස්ථායක, සිහි ඇත්තවුන් කෙරෙන් අග්‍ර ආයුෂ්මත් ආනන්ද මහ රහතන් වහන්සේ ශාක්‍ය කෝලිය ජනපද අතරමැද රෝහිණී නදීයට ඉහල ආකාශයේදී තේජෝ කසිණ සමාපත්තියට සමවැදී පිරිනිවන් පෑම. උන් වහන්සේගේ ආදාහනය ද මහත් ප්‍රාතිහාර්යයෙන් එහිදීම සිදු විය. (බුද්ධ වර්ෂයෙන් සතලිස්වැන්න)
• මගධයේ අධිපති ධර්මාශෝක චක්‍රවර්තීන් විසින් තිළිණකොට එවන ලද පංච කකුධ භාණ්ඩයන් සහිතව දෙවනපෑතිස් රජ ද්විතීයාභිශේක ලැබීම
• දුටුගැමුණු රජු විසින් මහා සෑයේ කර්මාන්තාරම්භ කිරීම

මහා ස්ථූපයේ කර්මාන්ත ආරම්භ කිරීම ගැන සිංහල මහාවංශයේ කියවෙන්නේ මේ ආකාරයෙනි.

"උපකරණ සම්පූර්ණ වූ කල්හි වෙසඟ පුර පසළොස් වක විසා නකත පැමිණි කල්හි මහ සෑයපිණිස ආරම්භ කළේය. මිහිපල් තෙමේ එහි ගල් ටැඹ පහ කරවා අනේක ප්‍රකාරයෙන් ස්ථිර කරනු පිණිස සෑ තැන සත් රියනක් කැනවූයේ ය. අර්ථානර්ථ දැන්මෙහි දක්‍ෂ වූ නරේන්ද්‍ර තෙම එහි සුණු ගල් යෝධයන් ලවා ගෙන්වා ගුළු ගස්වා සුණු කරන ලද ගල් භූමිය ස්ථිර වන පිණිස සමින් වසන ලද පතුල් ඇත්තා වූ මහඇතුන් ලවා මැඩ වී."

මේ හැරුණු කොට ලක්දිව ඉතාම වන්දනීය පූජ්‍යස්ථානයක් ලෙස සම්භාවනාවට පාත්‍ර වන ශ්‍රී පාදස්ථානයේ වාර්ෂික වන්දනා සමය නිමා කෙරෙන්නේ ද වෙසක් පෝ දිනයේ ය.

ඉහත කරුණු නිසා වෙසක් පොහෝ දිනය බෞද්ධයාගේ ඉතාම වැදගත් දිනයයි. එසේම සිංහලයාට ද වැදගත්ම දිනය වෙසක් පොහෝ දිනයයි. බුදු රජාණන් වහන්සේගේ ප්‍රථම ලංකාගමනය හේතු කොටගෙන සිංහල ඉතිහාසය ඇරඹෙන්නේ දුරුතු පොහෝ දිනයෙන් නම් සිංහල රාජ වංශය ඇරඹෙන්නේ වෙසක් පොහෝ දිනයෙනි. විජය කුමර තෙමේ ලක්දිව ගොඩ බැසි දිනම සම්බුද්ධ පරිනිර්වාණය සිදු වූ හේතුවෙන් ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂය සිංහල ඉතිහාසයේ කාල ගණනය එක හා සමාන වේ. අද ඇරඹෙන්නේ 2558 වන බුද්ධ වර්ෂයයි. එහි අරුත සිංහල ශිෂ්ඨාචාරය සහ සිංහල රාජ්‍යය ස්වකීය 2557 වන වර්ෂය සම්පුර්ණ කර 2558 වන වර්ෂයට එළැඹුණු බවයි.

වෙසක් පෝ දිනයේ වැදගත්කම ගැන පහතින් කියවන්න:
➠ ‍‌සමනල පව්වේ සිරිපා පිහිටවූ වෙසක් පුර පසළොස්වක ෴
‍‌
‍‌ දුරුතු පොහෝ දිනයෙන් සිංහල ඉතිහාසය ආරම්භ වීම ගැන:
➠ ඉතිහාසය අලුතින් ලිවීම ෴