බස් රථයක ගමන් කර නැති කෙනෙක් මේ බ්ලොගය බලන කිහිප දෙනා අතර සිටිය නොහැකිවා සේම නියමිත ගමන් ගාස්තුව ගෙවූ පසු නිවැරදි පරිදි ඉතිරි මුදල නොලැබීම නිසා සිත් තැවුලට පත් වීමද එතරම්ම පොදු අත්දැකීමක් විය යුතුය. මේ කතාව ඒ ගැටළුව නුදුරු අනාගතයේදීම අවසන් වන බවට දිස් වන පෙරමග සලකුණු ගැනයි.
පසුගිය මාසයේ දිනෙක නාරාහේන්පිටදී පැවති පුවත් සාකච්චාවකදී සමස්ථ ලංකා බස් හිමියන්ගේ සම්මේලනයේ සභාපති වරයා විසින් වීඩියෝ පටිගත කිරීමක් ප්‍රදර්ශනය කරන්නට යෙදිණි. තරමක පරිශ්‍රමයකින් පසු එහි වීඩියෝව සොයා ගත හැකි විය. මෙය දැමූ පින්වතාට සෙතක් ම වේවා!
ඊට අනුව මේ යෝජිත නව ක්‍රමයෙන් කෙරෙන්නේ බස් රථ මගීන් සඳහා පෙරගෙවුම් කාඩ් පතක් හඳුන්වා දීමයි. බස් රථ සඳහා මුදල් භාවිතයෙන් සම්පුර්ණයෙන් වෙන් වීම මේ සැලැස්මේ දීර්ඝ කාලින ඉලක්කයයි. මෙහි ක්‍රියාකාරිත්වය පෙර ගෙවුම් දුරකථන සම්බන්ධතාවයකට බොහෝ අතින් සමානය.
දුරකථන සම්බන්ධතාවයක සේම මෙහිද පළමු පියවර වන්නේ මගියා විසින් මෙම කාඩ් පතක් මිලදී ගැනීමයි. සමහර විට මෙම මූලික කාඩ් පත් නොමිලේ නිකුත් කෙරෙනු ඇත. මෙය චිපයක් අඩංගු (ණය කාඩ් පතක් වැනි) ආරක්‍ෂිත කාඩ් පතකි.
දෙවන පියවර මෙම කාඩ් පත් වලට මුදල් ගෙවා අගය එකතු කර ගැනීමයි. මේ සඳහා පෙර ගෙවුම් කවුන්ටර දිවයින පුරා පිහිටවනු ඇත. මේ සඳහා බස් නැවතුම්පොළවල් අසල පිහිටි ඇමතුම් මධ්‍යස්ථාන සහ වෙළෙඳ සල්, සුපිරි වෙළෙඳ හල් හා සමහර විට ණය කාඩ් පත් ද උපයෝගී වනු ඇත. ඒ ක්‍රමය බස් කොන්දොස්තර මහතා ලවාද ක්‍රියාත්මක කර ගැනීමට තාක්ෂණික ගැටළුවක් නැතත් බොහෝ විට එය සිදු නොවනු ඇත්තේ මුලින් කී පරිදි මෙය හඳුන්වා දීමේ මූලික අභිප්‍රාය බස් රථය තුලින් මුදල් හුවමාරුව ඉවත් කිරීම වන නිසාය.
ඔබ සතුව කාඩ් පතක් ඇත්නම්, එහි අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට මුදල්ද ඇත්නම් ඔබට දැන් බස් රථයට ගොඩ වී ඔබේ ගමන යා හැක. ටිකට් පත නිකුත් කිරීම පිණිස ඔබ හමුවට පැමිණෙන කොන්දොස්තර මහතාට ඔබේ ගමනාන්තය දැනුම් දී ඔබ සතු කාඩ් පත ටිකට් යන්ත්‍රයට මුහුණ පෑම (මුහුණත ස්පර්ශ කිරීම හෝ ඉතා සමීපයට ලං කිරීම හෝ) පමණක් සෑහේ. ගමනට අදාළ ගාස්තුව ඔබේ කාඩ් පතින් අඩු කර ටිකට් පතක් නිකුත් කෙරෙනු ඇත. මෙම තාක්ෂනය NFC (Near Field Communication) ලෙස හැඳින්වේ. බොහෝ රටවල මෙය දැනටමත් භාවිතා කෙරේ.
ඔබ සතු කාඩ් පතේ ප්‍රමාණවත් මුදලක් නැත්නම් හෝ ඔබට මෙවැනි පෙරගෙවුම් කාඩ් පතක් නොමැතිනම් හෝ මුදල් ගෙවා කාඩ් පතක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතී.
ගමනාන්තයේදී බසයෙන් බසින ඔබ ටිකට් පත රැගෙන "හිත සතුටින්" හා "සැහැල්ලුවෙන්" ගෙදර යනු ඇත.
එහෙත්, සුපුරුදු ලෙස සාක්කුවට බැසීමට බලා සිටින පොඩි උන් ...
"තාත්තේ, ඉතුරු සල්ලි කෝ ???"
පසුගිය මාසයේ දිනෙක නාරාහේන්පිටදී පැවති පුවත් සාකච්චාවකදී සමස්ථ ලංකා බස් හිමියන්ගේ සම්මේලනයේ සභාපති වරයා විසින් වීඩියෝ පටිගත කිරීමක් ප්‍රදර්ශනය කරන්නට යෙදිණි. තරමක පරිශ්‍රමයකින් පසු එහි වීඩියෝව සොයා ගත හැකි විය. මෙය දැමූ පින්වතාට සෙතක් ම වේවා!
ඊට අනුව මේ යෝජිත නව ක්‍රමයෙන් කෙරෙන්නේ බස් රථ මගීන් සඳහා පෙරගෙවුම් කාඩ් පතක් හඳුන්වා දීමයි. බස් රථ සඳහා මුදල් භාවිතයෙන් සම්පුර්ණයෙන් වෙන් වීම මේ සැලැස්මේ දීර්ඝ කාලින ඉලක්කයයි. මෙහි ක්‍රියාකාරිත්වය පෙර ගෙවුම් දුරකථන සම්බන්ධතාවයකට බොහෝ අතින් සමානය.
දුරකථන සම්බන්ධතාවයක සේම මෙහිද පළමු පියවර වන්නේ මගියා විසින් මෙම කාඩ් පතක් මිලදී ගැනීමයි. සමහර විට මෙම මූලික කාඩ් පත් නොමිලේ නිකුත් කෙරෙනු ඇත. මෙය චිපයක් අඩංගු (ණය කාඩ් පතක් වැනි) ආරක්‍ෂිත කාඩ් පතකි.
දෙවන පියවර මෙම කාඩ් පත් වලට මුදල් ගෙවා අගය එකතු කර ගැනීමයි. මේ සඳහා පෙර ගෙවුම් කවුන්ටර දිවයින පුරා පිහිටවනු ඇත. මේ සඳහා බස් නැවතුම්පොළවල් අසල පිහිටි ඇමතුම් මධ්‍යස්ථාන සහ වෙළෙඳ සල්, සුපිරි වෙළෙඳ හල් හා සමහර විට ණය කාඩ් පත් ද උපයෝගී වනු ඇත. ඒ ක්‍රමය බස් කොන්දොස්තර මහතා ලවාද ක්‍රියාත්මක කර ගැනීමට තාක්ෂණික ගැටළුවක් නැතත් බොහෝ විට එය සිදු නොවනු ඇත්තේ මුලින් කී පරිදි මෙය හඳුන්වා දීමේ මූලික අභිප්‍රාය බස් රථය තුලින් මුදල් හුවමාරුව ඉවත් කිරීම වන නිසාය.
ඔබ සතුව කාඩ් පතක් ඇත්නම්, එහි අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට මුදල්ද ඇත්නම් ඔබට දැන් බස් රථයට ගොඩ වී ඔබේ ගමන යා හැක. ටිකට් පත නිකුත් කිරීම පිණිස ඔබ හමුවට පැමිණෙන කොන්දොස්තර මහතාට ඔබේ ගමනාන්තය දැනුම් දී ඔබ සතු කාඩ් පත ටිකට් යන්ත්‍රයට මුහුණ පෑම (මුහුණත ස්පර්ශ කිරීම හෝ ඉතා සමීපයට ලං කිරීම හෝ) පමණක් සෑහේ. ගමනට අදාළ ගාස්තුව ඔබේ කාඩ් පතින් අඩු කර ටිකට් පතක් නිකුත් කෙරෙනු ඇත. මෙම තාක්ෂනය NFC (Near Field Communication) ලෙස හැඳින්වේ. බොහෝ රටවල මෙය දැනටමත් භාවිතා කෙරේ.
ඔබ සතු කාඩ් පතේ ප්‍රමාණවත් මුදලක් නැත්නම් හෝ ඔබට මෙවැනි පෙරගෙවුම් කාඩ් පතක් නොමැතිනම් හෝ මුදල් ගෙවා කාඩ් පතක් ලබා ගැනීමේ හැකියාව පවතී.
ගමනාන්තයේදී බසයෙන් බසින ඔබ ටිකට් පත රැගෙන "හිත සතුටින්" හා "සැහැල්ලුවෙන්" ගෙදර යනු ඇත.
එහෙත්, සුපුරුදු ලෙස සාක්කුවට බැසීමට බලා සිටින පොඩි උන් ...
"තාත්තේ, ඉතුරු සල්ලි කෝ ???"
