අඤ්ඤා කොන්ඩඤ්ඤ සහ සිද්ධාර්ථ

කපිලවස්තු පුර සුදොවුන් රජුට පුතෙක් ඉපදී පස් දිනකින් නම් තැබීමේ මගුල එළඹින. ඊට වේද වේදාන්ත ඥානයෙන් පරිපූර්ණ, අංග ලක්‍ෂණ විද්‍යාවන් දන්නා, ප්‍රඥාව ඇති බමුණන් එකසිය අට දෙනෙකුන් ගෙන්වන ලදී. මොවුනතරින් ප්‍රධාන වූ රාම ධජ ලක්ඛණ මන්තී කොන්ඩක්ඤ භෝජ සුයාම සුදත්ත යන බමුණන් අට දෙනා ළදරු කුමරුන්ගේ දෙතිස් මහා පුරුෂ ලක්‍ෂණ සහ අසූවක් අනුව්‍යංජන ලක්‍ෂණ දුටහ.

www.telegraph.co.uk

ඔවුනතරින් වැඩිමහල් බමුණෝ සත්දෙන මේ කුමරු ගිහිගෙයි සිටියොත් සක්විති රජ වෙයි පැවිදි වුවොත් බුදු වෙයි කියමින් දෑඟුල් පෑහ. සැමට බාල කොන්ඩඤ්ඤ තෙමේ මේ කුමරු ඒකාන්තයෙන් ගිහි ගෙයි නොරඳනේ වෙයි, ගිහිගෙන් නික්මී පැවිදි වී බුදු වෙයි කියමින් එක් ඇඟිල්ලක් පෑහ.

මේ කුමරු මතු තමාටත් වැඩක් කෙරෙයි අනුනටත් වැඩක් කෙරෙයි යන අර්ථයෙන් සිද්ධාර්ථ නම් වේවායි ඒ බමුණෝ ප්‍රකාශ කළ බැවින් ගෝත්‍රයෙන් ගෞතම වූ ඒ පින්වත් කුමරුන්ට සිද්ධාර්ථ යන නාමය තබන ලදී.

පන්තිස් වසක් ඇවෑමෙන් ගයාවේ දී සම්මා සම්බුද්ධත්වය සාක්‍ෂාත් කර ගත් ඒ සිද්ධාර්ථයන් විසින් බරණැස ඉසිපතනයේ දම්සක් පැවතුම් සුතුර දේශනා කරන කල්හි පැවිදිව සිටි කොන්ඩඤ්ඤ තෙමේ පළමුව දහම් අවබෝධ කර ගත් හෙයින් හෙතෙම අඤ්ඤා කොන්ඩඤ්ඤ නම් විය.

මෙසේ කොන්ඩඤ්ඤ තමන් සිද්ධාර්ථ නම තැබීමට මුල් වූයේ යම් සේද ඒ සිද්ධාර්ථයෝ ම කොන්ඩඤ්ඤ තෙරුන්ට 'අඤ්ඤා' යන අභිදානය ලැබීමට උපස්තම්භක වූහ.

නම් තැබීම

සුදොවුන් රජු කළ අයුරින්ම නොවුණත්, නම් තැබීම සෑම තැනකම සෑම කල්හිම විශේෂ වැදගත් කමක් ගත් චාරිත්‍රයක් බව පසුගිය දෙතුන් වසර තුල එංගලන්ත රජ පවුලේ සිදු වූ නම් තැබීම් වලින් පෙනේ. සමහර නම් වල අනෙක් ඒවාට වඩා අමුතු බලයක් තිබේ. පසුගිය දස වසර පුරා "මහින්ද" යන නාමය නොමැතිව ලංකාවේ පොදු වැසිකිළියක්වත් විවෘත නොවූ බව සමහරු කියත්. රුහුණු මාගම්පුර මහින්ද රාජපක්‍ෂ තටාකාංගනය, මත්තල මහින්ද රාජපක්‍ෂ වී ගබඩා සංකීර්ණය (මෙය මුළින් සැළසුම් කෙරුණේ කටුනායකට විකල්ප ගුවන් තොටුපොළක් වශයෙනි), නෙළුම් පොකුණ මහින්ද රාජපක්‍ෂ රඟහල, සූරියවැව මහින්ද රාජපක්‍ෂ ක්‍රීඩාංගනය, තවම වැඩ නිම නැති නෙළුම් කුළුන මහින්ද රාජපක්‍ෂ විදුලි සංදේශ කුළුන සහ මෑතකදී කොළඹ කොටුවේ ජනාධිපති මන්දිරයෙන් සොයා ගත් මහින්ද රාජපක්‍ෂ භූගත බංකර සංකීර්ණය ද ඉහත අදහස සනාථ කරන ජීවමාන උදාහරණ වේ.

අද එසේනම් නම් තැබීම පිළිබඳව කතා කරමු. ඊට පෙර මධ්‍යස්ථ මතධාරියා නම් ලත් යකාට ස්තූති කරමු. මක් නිසාද, නම් තැබීම පිළිබඳ කතා කිරීමට අප පෙළඹවූ ආසන්න හේතු කාරකය යකාගේ අඩවියේ පළ වූ ලිපියක් වන නිසාය.

ශ්‍රී බුද්ධ වර්ෂ 2559 ක් වූ වප් අව තුදුස්ස්වක නම් තිථිය ලත් කුජ දින ෴

පැරැන්ණන් නම් තැබූ හැටි

සුදොවුන් රජු බමුණන් කැඳවා නම් තැබීමට පෙර දරුවන්ට නම් තැබූ ආකාරය පිළිබඳ උදාහරණ අප සතු වෙයි. උම්මග්ග ජාතකයේ මහෞෂධ පණ්ඩිතයෝ ඒ නාමය ලබන්නේ උපදින විට මහත් බලගතු ඖෂධයක් අත්ලේ තබාගෙන උපන් නිසාය. කුස ජාතකයේ පබාවතී එනම් වන්නේ ඇගේ ශරීර ප්‍රභාව හේතුවෙනි. පඤ්චායුධ කුමරු ඒ නම ලබන්නේ යක්‍ෂයාට ආයුධ පහකින් ම පහර දුන් නිසාද යන්න දැන ගැනීමට ක්‍රමයක් නැති මුත් දහම්සොඬ රජු එනම ලබන්නේ ඔහු දහම්සොඬ වීම නිසා බවටනම් සැකයක් නැත.

බුද්ධ කාලයේ කොසොල් රට රාජ පුරෝහිතගේ දරුවා 'අහිංසක' නම ලබන්නේ තමන් උපන් මොහොතේ මුළු නුවරම ආයුධ දිලිහී ගියත් කිසිවෙකුටත් අනතුරක් නොවූ හේතුවෙනි. රජගහ නුවර ජීවකයා ඒ නම ලබන්නේ උපන් විටම මෑණියන් විසින් කසළ ගොඩට විසි කරන ලදුව බලු කපුටන් විසින් පිරිවරන ලද්දේ මහමග යන රාජ කුමාරයා විසින් විමසන කල්හි අවට සිටියවුන් විසින් තවමත් ජිවත් වන්නේ යැයි පිළිවදන් දුන් බැවිණි. අම්බපාලිය අඹ ඵලයකින් පහල වූ බව කියැවේ.

බිම්බා දේවිය යශෝදරා නම් වන්නේ මහත් යශෝරාවයක් දරණ බැවින් වන මුත් ඇගේ පුත් කුමරා රාහුල නම් වන්නේ සිද්ධාර්ථයන් විසින් පවසන ලද රාහුලෝ ජාතෝ බන්ධනං ජාතං යන වචනය ඇසුරිණි. සාරිපුත්ත සාරි බැමිණියගේ පුත්‍රයාය. අනාථපිණ්ඩික තමන් විසින් නොවරදවා දෙන දානය හේතුවෙන් ඒ නම ලද අතර අදින්න පුබ්බක කිසිවක් දුන් බවට 'පෙර වාර්තා' නොමැති බැවින් ඒ නමට හිමිකම් කීය. ඔහුගේ පුත් මට්ටකුණ්ඩලි තමාගේ පියා විසින් තමන්ම තලා නිර්මාණය කර දුන් කුණ්ඩලාභාරණය හේතුවෙන් ඒ නම ගත්තේය.

චුල්ල පන්ථක සහ මහා පන්ථක තෙරවරු "පන්ථක" නම ලබන්නේ මහමග අයිනේ උපන් බැවිණි. පූරණ කස්සපයා "පූරණ" වන්නේ ඔහුගේ කුලගෙයි දාසයන් සියය සම්පූර්ණ කරමින් උපන් නිසාය. උපතටත් පෙරම සීය පියාණන් වහන්සේට සතුරු වන ලක්‍ෂණ ප්‍රකට කළ බිම්බිසාර රාජ පුත්‍රයා "අජාතශත්‍රෑ" නම් වීය.

දිව්‍යමය ගාන්ධර්වයා වන පඤ්චසිඛයා තම නම ලබන්නේ කොණ්ඩා පහක් බැඳ සිටින හේතුවෙනි (Robert Nesta සිහි වේ). ශක්‍රයා සහසැස් වන්නේ ඔහුට දහසක් ඇස් තිබූ නිසා බව කියැවේ. අසුර ආක්‍රමණයක තර්ජනය සෑම මොහොතකම දකිමින් සිටි හෙතෙම CCTV කැමරා සවි කර ගත්තා යැයි සිතිය හැක.

ලක්දිව නම් සැළකුවොත් අපට මුළින්ම සිහි වන නාමය උන්මාද චිත්‍රාවයි. දකින යෞවනයන් මුසපත් කරවනසුළු බැවින් ඈ ඒ නම ලද්දීය. ඇගේ පුත්‍රයා පණ්ඩුකාභය නම් වන්නේ තම මුත්තණුවන්ගේ සහ වැඩිමහළු මාමණ්ඩියගේ නම් (පණ්ඩු + අභය) එකතු කිරීමෙනි. මේ අයුරින්ම වේළුසුමනයන් (වේළු + සුමන) ද තම නාමය ලද්දේය. තිස්ස රජුගේ 'දේවානම්පිය' නාමය අභිදානයකි. ලංකා ඉතිහාසයේ සෑම තිස්ස රජ කෙනෙකුටම කිසියම් විශේෂණ නාමයක් තිබී ඇත - කාකවන්ණ, සද්ධා, යසලාලක, වංකනාසික, කුටිකන්ණ ආදී වශයෙනි.

ගැමුණු රජුගේ තවත් යෝධයෙක් වන නන්දිමිත්‍රයා 'මිත්‍ර' නම ගන්නේ එළාර රජු වෙත සේවය කළ ස්වකීය ඤාතියෙකුගෙනි. ගෝඨයිම්බර තමන් මිටි බැවින් ගෝඨ නාමයද ඉඹුල් වනයක් සිඳ ලූ හෙයින් ඉම්බර නාමයද ලත් බව කියැවේ.

නම් වෙනස් වූ හැටි

මේ පැරණි නම් පසුකාලීනව වෙනස් වී ගියේය. පොළොන්නරු යුගයේදී රජුන් අතර 'බාහු' යන්න ප්‍රචලිත විය. පරංගින් අපට ඩොන්, සිඤ්ඤො, සිල්වා, පෙරේරා, ප්‍රනාන්දු ආදී නම් දුන් අතර ලංසි සහ ඉන්ගිරිසින්ද මේ කරුණේ දී නොමසුරු වූහ. ඩොන් ඩේවිඩ් (පසුකාලීනව අනගාරික ධර්මපාල) බටහිර නම් වෙනුවට ආර්ය (එනම් උතුරු ඉන්දීය ඌරුව ඇති නම්) ප්‍රචලිත කිරීමට මුල් වූ අතර මුණිදාස කුමාරණතුංග (පසුව කුමාරතුංග මුනිදාස හෙවත් කුමරතුඟු මුනිදස්) විසින් සිංහලයින්ගේ නම් හෙළ ඌරුවට සකස් කෙරිණි. ආර්යසේන අශුබෝධ අරිසෙන් අහුබුදු වන්නේත්, සාබියෙල් අල්විස් අලව්ඉසි සැබිහෙළ වන්නේත් කුමාරතුංගයන්ගේ අනුහසිනි.

ඉහත විස්තර කළ නාමයන් බොහොමයක් උපතත් සමග දෙමාපියන් විසින් තැබුණු නම් නොව පසුකාලීනව සමාජය විසින් නැතිනම් ඉතිහාස කාරයන් විසින් තබන්නට ඇතැයි සිතිය හැක. එහෙත් නමත් සමග උපත ලියාපදිංචි කෙරෙන මේ කාලයේ ඒ සෙල්ලම් දැමීමට ඉඩක් නැත. දැන් නොයෙල් මුදලිගේ කළාක් මෙන් "හැංගි හොරා" දේශපාලනය නොකරන්නේ නම් උපතේදී තබන නාමය දිගටම බලපැවැත්වේ. එසේ හෙයින් ඒ නාමය පෙරට වඩා වැදගත් කමක් ගනී.

අහුබුදු නාමය පටබැඳ ගත් ආශුබෝධ නම් තැබීම ව්‍යාපාරයක් බවට පරිවර්තනය කළේය. ඔහු අද ජීවතුන් අතර නැතත් ඒ ව්‍යාපාරය ඔහුගේ දියණිය, සමන්ති අහුබුදු, විසින් සාර්ථකව කරගෙන යන්නීය.

නම් සිංහල වූ හැටි

1956 දී සිංහලය රාජ්‍ය භාෂාව වීමෙන් සිංහල බසේ පුබුදුවක් ඇති විය. මේ හේතුවෙන් සිංහලයින් විසින් ආරම්භ කරන්නට යෙදුණු ව්‍යාපාර වලට නම් තැබීමේදී සිංහල නම් තෝරා ගැනීම වාසිදායක විය (රාජපක්‍ෂ පාලන සමයේද මේ රැල්ල නැවත ඇති විය - මචං, මාළු මාළු, දකුණ පෙරට, කොස් කඩේ ආදී නම් උදාහරණ ලෙස දැක්විය හැක). මේ වන විට හුදු හෙළය තම පරවේණිය බවට පත් කරගෙන සිටි ආශුබෝධයන්ට මේ රැල්ලේ නැගී යාම එතරම් අපහසු නොවීය. සිරස, දාස, ලිට්රෝ, ඔරික්, දම්රෝ, සම්පත් බැංකුව, සලාකා ආදී බොහෝ ව්‍යාපාර සේම ජනසවිය, සෙත්සිරිපාය, සරසවිපාය වැනි ව්‍යාපෘති හා ගොඩනැගිලි නාම ද ඔහුගේ නිර්මාණ වේ.

අශුබෝධ සිංහල ජාතිය මත සිය හංවඩුව තැබුවේ දරුවන්ට නම් තැබීම මගිනි. සිංහලය රජබස කිරීම හේතුකොටගෙන සමාජ ඉණිමගේ ඉහළට නැගී සිංහලයන්ට ඉණිමගට පයින් ගැසීම (හෙවත් මූලය අමතක කිරීමට) අවශ්‍ය වී තිබිණි. පර නම් තැබීම සේම දරුවන්ට පාරම්පරික නම් තැබීම ද මදි කමක් ලෙස සැළකූ නව ප්‍රජාවට අශුබෝධ ඉටු දෙවියෙක් විය. මෙතෙක් කිසිවෙක් කිසිවෙකුට නොතැබූ නමක් දරුවන්ට තැබීමෙන් තමන්ගේ දරුවා අනන්‍ය වේ යැයි මේ දෙමාපියන් සළකන්නට ඇත. එහෙත් අප අනන්‍ය විය යුත්තේ පුද්ගලයින් වශයෙන් නොව ජාතියක් වශයෙන් බව මේ දෙමාපියන්ට අවබෝධ නොවීය. ව්‍යාපාර ලෝකයේ පිණුම් ගසමින් සිටි අශුබෝධට කෙසේ අවබෝධ වන්නද !

අහුබුදුගේ ආදර්ශ නම් - උපුටා ගැනීම babynames.lk

ඕනෑම හොඳ දෙයකට නිමාවක් තිබේ. අශුබෝධ සියලු දෙනාටම අනන්‍ය, එනම් නැසූ විරූ, නොවූ විරූ නම් සැපයීමට ලක ලැහැස්ති වී සිටියත් භාෂාවේ පරිමිත භාවය හේතුවෙන් එය කළ හැකි නොවේ. අපට වචන ඇත්තේ සීමිත ගණනකි. වචන අවසන් වූ විට කළ හැකි එකම දේ වචන නිර්මාණය කිරීමයි. ආශුබෝධ මෙය පිළිකුල් සහගත මට්ටමකට ගෙන ගියේ කටට එන ඕනෑම ශබ්ද සංයෝජනයකට ඒත්තු ගැන්විය හැකි අරුතක් නිර්මාණය කිරීමෙනි. මේ ශබ්ද සංයෝජනය මෙලෝ රහක් නැති එකක් වීම ඔහුට ගැටළුවක් නොවූයේ "ජපන් නම් සේ ඇසෙන", "ප්‍රංශ නම් සේ ඇසෙන", "ඉංගිරිසි නම් සේ ඇසෙන", "හින්දි නම් සේ ඇසෙන" ආදී වශයෙන් ඔහු ඒවා වර්ග කරගෙන සිටි බැවිණි. ජපන් නම් සේ ඇසෙන ආශුබෝධයන් විසින් නිර්මිත නම් වල ජපන් තේරුම් කවරේදැයි සොයා බැලූ දෙමාපියෝ වෙත්ද ?

ජාතියේ දරුවන්ට "ලොවෙත් නැති" නම් සැපයූ ආශුබෝධ තමන්ගේ දියණියට දුන් නාමය සමන්ති ය. අද ආශුබෝධ අප අතර නැත. ඔහුගේ දියණිය ප්‍රවේණිගත උරුමය පෙරට ගෙන යමින් ජාතියට හංවඩු ගැසීමේ ව්‍යාපාරය උරට ගෙන සිටී. මෙයට තව වැඩිකල් ආයුෂ නැති බැවිනුත් ඒ අසරණියගේ ජීවිකා වෘත්තියට හානි නොකළයුතු බැවිනුත් අශුබෝධ පිළිබඳ කතාව මෙතැනින් නවතමු.

"බු" යන්නෙන් නමක්

මගේ මාමාට පුතෙක් උපනි. වේලාව බැලූ නැකත්කරුවා මේ දරුවාට බුයන්නෙන් නමක් තැබිය යුතු බවට නිර්දේශ කළේය. බුයන්නෙන් ඇරඹෙන නම් ඇති දෙදෙනෙක් ඒ වන විටත් අපගේ ඥාතීන් අතර සිටි බැවින් මෙය වඩා දුෂ්කර කර්තව්‍යයක් විය. "බු" යන්නෙන් පටන් ගන්නා මුත් "බුද්ධි" නොවන නමක් ඇත්ද?

එවැනි නමක් නැති තැන මාමා පිහිට සෙව්වේ ගොවියෙකු යැයි කියනවාට වඩා ඉඩම් හිමි වැවිලි කරුවෙකු ලෙස හඳුන්වා දිය හැකි, පවුලේ වැඩිහිටියෙකු වූ මගේම බාප්පාගෙනි. නැති අකුරෙන් නමක් හිටිවනම ගලා ආවේ නිරායාසයෙනි.

බුසල් සේරුක කියල දාපං !

නමේ වැදගත්කම

නමේ එතරම් වැදගත් කමක් නැති බව සමහරු කියත්. එහෙත් ඒ සමග එකඟ වීම අපහසුය. නමේ ගත යුතු කිසිවක්ම නැත්නම් ඩොන් ඩේවිඩ් ධර්මපාල වන්නේවත් ආර්යසේන අහුබුදු වන්නේවත් නැත. එසේම වර්තමාන දෙමාපියන් රුපියල් 600 දී සමන්ති ආශුබෝධගෙන් නමක් ගන්නේද නැත. මේ සියල්ලටමත් වඩා අප සහ තවත් බොහෝ දෙනා ආශුබෝධයන්ගේ විසුළු නම් ගැන විචාර ලියන්නේ ද නැත.

දරුවෙකුට තබන නමේ ඇත්ත වශයෙන් සැළකිය යුතු දෙයක් තිබේ. එහෙත් ඒ තෝරා ගත් නාමය "ලොවෙත් නැති" නමක් වීම නම් නොවේ. පළමුව නම ප්‍රසිද්දියේ කිව හැකි විය යුතුය. එනම් එය කියන විට වෙනකක් නෑසිය යුතුය (උච්චාරණයේ පහසුව). දෙවැනුව එය ලිවිය හැකි විය යුතුය. අප සිංහලය හා සමව, සමහර විට ඊටත් වඩා, ඉංගිරිසිය භාවිතා කරන බැවින් නම ඉංගිරිසියෙන් ලියන කළ සිංහල නමම කියැවේද කියා බැලිය යුතුය. සමහර නම් ඉංගිරිසියෙන් ලියූ කළ ගෑණු-පිරිමි කම නැති වී යයි. තුෂාර-තුෂාරා, අනුෂ-අනුෂා, චන්දිම-චන්දිමා, ඉෂාර-ඉෂාරා, ඉන්දික-ඉන්දිකා අපට හමු වී ඇති උදාහරණ වේ. වෙනත් භාෂා ආශ්‍රය කරගෙන තනන නම් සිංහලෙන් ලිවිම අපහසුය (ලිවීමේ පහසුව).

එසේම නම විසින් අසන්නා තුල ජනිත කෙරෙන හැඟීම සැළකිය යුතුය. මෙය සියල්ලටම වඩා වැදගත් කොට සිතමි (සිත්ගන්නාසුළු බව). ආශුබෝධයන්ගේ නම් වල තේරුම ඔහුගෙන්ම අසාගෙන මිසක අන්‍යයන් විසින් දැන ගත හැකි නොවීම හේතුවෙන් අපගේ දරුවන්ට නම් තේරීමේදී ඔහුගේ කිසිදු නමක් නොසැලකීමට පූර්ව නිගමනයකට පැමිණියෙමි.

සිව්වෙනුව ඒ නම වරනැගෙන ආකාරය හෙවත් කෙටි නම් තනා ගත හැකි ආකාරය සැළකිය යුතුය. බොහෝ විට සමගාමින් සහ මිතුරන් විසින් පුද්ගලයෙකු ඇමතෙන්නේ දෙමාපියන් දුන් නමින් ම නොවේ. පුබුදු නම ඇති මුත් මිතුරන් විසින් පුබ්බා යනුවෙන් නොඇමතෙන කෙනෙක් නැත. රණතුංග, රණසිංහ, රණබාහු ඈ වාසගම් රණයා බවට ඉබේම පෙරැළේ. සුසන්ත සුසා බවටත් සුදන්ත සුදා බවටත් සඳරුවන් සඳයා හෝ හඳයා බවටත් පෙරළීම කාලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් පමණකි. රුචිර රුච්චා බවට පෙරැළේ. ගයනාත් නම ඇත්තෙක් ගඳයා වීය. පුෂ්පික පුකා විය. මේ පද පෙරළි අනුමාන කිරීම අපහසු මුත් දැනටමත් නපුරු අයුරින් වරනැගෙන නමක් තම දරුවාට තෝරා නොගැනීමට සැළකිලිමත් වීම යහපති.

මගේ එක්තරා පාසැල් මිතුරෙක් වැලයා නම් විය. ඔහුගේ නම නොව වාසගම විජේරත්න වූ අතර මුවන්පැලැස්ස ගුවන් විදුලි නාටකයේ කෝරළේ මහත්තයාට හඬ දෙන විජේරත්න වරකාගොඩ වෙළෙඳ දැන්වීම් වලද පෙනී සිටිමින් එකල ජනප්‍රිය චරිතයක් විය. මගේ මිතුරාගේ නම පරිණාමය වූයේ පහත අයුරිණි.
විජේරත්න --> විජේරත්න වරකාගොඩ --> වරකාගොඩ --> වැලගොඩ --> වැලයා !

තවත් මිතුරෙක් ප්‍රේමරත්න විය. ඔහු ජෙමා බවට පත් විය.
ප්‍රේමරත්න --> ලව්+ජෙමා --> ජෙමා !

විජිත නම් තවකෙක් විජ්ජප්පඩයා විය.

ඇමරිකානුවන්ට සම්මත කෙටි නම් තිබේ. රොබට් බොබ් වන අතර විලියම් බිල් වේ. තියඩෝර් ටෙඩි වෙයි. රිචඩ් ඩික් වේ, කැතරින් කැතී වන අතර මාගරට් ඩේසී වන්නීය. එහෙත් අපට එවැනි සමම්තයක් නැති බැවින් කෙටි නම් පට බැඳෙන්නේ අහඹු ආකාරයෙනි.

සඳහන් කළ අංග සියල්ලෙන්ම සමන්විත මුත් අර්ථය නපුරු සමහර නම් තිබේ. 'මැරියන්' නම ඇති සිංහල ගෑණු සිටිති. මහීෂ යන නමෙහි තේරුම 'මිහිකතට අධිපති' වන්නේ යැයි මිතුරෙක් මා හා වාද කළද ගව-මහීෂ යන තැන එහි අරුත සමාන වන්නේ මී ගවයාටය. ඉරෝෂන් යනු ඉංගිරිසියෙන් ඛාදනය වීමයි. සමහර සුසුදු දැරියයෝ නිල්මිණි නමින් හැඳින්වෙති. ඉරාන් (ඉරා දමන්න !) ලෙස ලොකු අකුරින් ලියූ පෝස්ටර් කොළොඹ තැන් තැන් වල පසුගිය මැතිවරණ සමයේ අලවා තිබුණත් ඒවා ඉරා දැමීමට පොලිසියවත් උනන්දු වූයේ නැත.

සමහර නම් එනම ඇතියන් විසින් පෙර කරන ලද කටයුතු හේතුවෙන් ගර්හිත තත්වයට පත් වී තිබේ. උදාහරණයක් ලෙස 'ප්‍රබාකරන්' නම ඇති දෙමළෙක් දෙස සිංහලයින් වපරැසින් නොබලා සිටීවිද? කාශ්‍යප: එනමින් පෙර බුදුකෙනෙකුන් සහ ගෞතම බුදුරදුන්ගේ මහා ශ්‍රාවකයෙක් ද සිටි මුත් පිතෘ ඝාතක රජෙක් සිහියට නොනගයිද ? එසේම සිරිමා යනු බුද්ධ කාලයේ විසූ ප්‍රසිද්ධ ගණිකාවකි. තම දියණියට ඒ නම තබන තැනැත්තා වලව්වක විසුවත් පහත් පෙළේ මිනිසෙකි.


ඉහත සියල්ලෙන් කියවෙන්නේ දෙමාපියන් තබන නම අතීතයේ කෙසේ වෙතත් වර්තමානයේ බොහෝ කරුණු වලට බලපාන බවයි. නමේ ශබ්දය විසින් අසන්නා තුල ඇති කෙරෙන සංජානනය යහපත් නම් එවැනි නමක් යහපත්ය. පෙර කළාක් මෙන් අද දරුවන්ට නම් තබන්නේ නැත. එසේම පාතාල කණ්ඩායම්, කුමන්ත්‍රණ මූලික රහසිගත දේශපාලනයේ යෙදෙන්නන්, ආගම් මාරු කරන්නන් ආදී සමාජයේ සාතිශය සුළුතරයක් හැරුණු කොට බහුතරය එක නමක් සමග ජීවිත කාලයම ගත කරති. ඒ එක නම තැබීම මහා සංකීර්ණ කර්තව්‍යයක් බවට පත් වී තිබේ. වර්තමානයේ කෙරෙන නම් තැබීම පිළිබඳව වෙනත් දිනයෙක කතා කරමු.

සටහන:
සමන්ති අහුබුදුගෙන් නමක් ඕනෑද ? මෙතැනින් babynames.lk වෙත පිවිසෙන්න.